સપ્તપદીના સાત મંત્ર વરની પ્રતિજ્ઞાના છે અને સાત મંત્ર કન્યાની પ્રતિજ્ઞાના છે આજે કન્યાપ્રતિજ્ઞા ના સાત મંત્ર વિગતે જોઈએ.
[1] ત્વયો મેડખિલસૌભાગ્યં પુણ્યૈસ્ત્વં વિવિધૈ: કૃતૈ: |
દેવૈ: સંપાદિતો મહ્યં વધૂરાદ્યે પદેડબ્રવીત્ ||
મારાં અનેક પુણ્યોના પ્રભાવથી મને તમારું સૌભાગ્ય મળ્યું છે. દેવોએ આજે આપને મારા પતિ બનાવ્યા છે ત્યારે મારું સર્વ પ્રકારનું કલ્યાણ તમારાથી જ છે એમ બોલી કન્યા સપ્તપદીનું પહેલું પગલું ભરે છે.
[2] કુટુંબં પાલયિષ્યામિ હ્યાવૃદ્ધબાલકાદિકમ્ |
યથાલબ્ધેન સંતુષ્ટા બ્રૂતે કન્યા દ્વિતીયકે ||
કુટુંબના આબાલવૃદ્ધનું હું પાલનપોષણ કરીશ, સંભાળ રાખીશ અને તમે જે કંઈ ધન પ્રાપ્ત કરશો એમાં સંતુષ્ટ રહીશ એમ બીજું ડગલું માંડતાં કન્યા બોલે છે.
[3] મિષ્ટાન્નવ્યંજનાદિની કાલે સંપાદયે તવ |
આજ્ઞાસંપાદિની નિત્યં તૃતીયે સાડબ્રવીદ્વરમ્ ||
તમને અને તમારા કુટુંબને દરરોજ સમયસર શ્રેષ્ઠ ભોજન જમાડીશ અને હંમેશાં તમારી આજ્ઞાનું પાલન કરીશ.
[4] શુચિ:શૃંગારભૂષાડહં વાડમન:કાયકર્મભિ: |
ક્રીડિષ્યામિ ત્વયા સાર્ધતુરીયે સાડબ્રવીદિદમ્ ||
સ્વામી, હું હંમેશાં શુચિ એટલે પવિત્ર રહી સૌભાગ્યના શણગારને ધારણ કરી, મનથી, વચનથી અને સત્કર્મથી તમને પ્રસન્ન કરીશ અને આપનું શુભચિંતન કરીશ.
[5] દુ:ખે ધીરા સુખે હૃષ્ટા સુખદુ:ખવિભાગિની |
નાહં પરતરં ગચ્છે પંચમે સાડબ્રવીત્પતિમ્ ||
તમારા દુ:ખના સમયમાં, આપત્તિના સમયમાં હું ધીરજ ધરીશ અને સુખમાં પ્રસન્ન રહીશ. તમારાં સુખ અને દુ:ખમાં હું ભાગીદાર બનીશ. પરપુરુષની કદાપિ ઈચ્છા કરીશ નહીં.
[6] સુખેન સર્વકર્માણિ કરિષ્યામિ ગૃહે તવ |
સર્વા શ્વશુરયોશ્ચાપિ બન્ધૂનાં સત્કૃતં તથા ||
યત્ર ત્વં વા હ્યહં તત્ર નાહં વંચે પ્રિયં કવચિત્ |
નાહં પ્રિયેણ વચ્યાડસ્મિ કન્યા ષષ્ઠે પદેડબ્રવીત્ ||
હું ઘરનાં સર્વ કાર્ય સારી રીતે અને સુખેથી કરીશ. તમારાં માતાપિતા અને ભાઈઓ સહિતના સઘળા શ્વશુરપક્ષના લોકોને સત્કારીશ. તમે જ્યાં જશો ત્યાં હું તમારી સાથે આવીશ, તમારાથી કદીય દૂર નહીં રહું. એટલું જ નહીં, કદી તમને છેતરીશ નહીં. એ જ રીતે તમે પણ મને કદી છેતરશો નહીં.
[7] હોમયજ્ઞાદિકાર્યેષુ ભવામિ ચ સહાયકૃત |
ધર્મર્થકામકાર્યેષુ મનોવૃત્તાનુસારિણી ॥
સર્વે ચ સાક્ષિણસ્ત્વં મે પતિભૂતોડસિ સાંપ્રતમ્ |
દેહો મયાડર્પિતસ્તુભ્યં સપ્તમે સાડબ્રવીદ્વરમ્ ||
હોમ અને યજ્ઞાદિ ધર્મકાર્યોમાં હું તમને મદદરૂપ બનીશ. ધર્મ, અર્થ અને કામ એ ત્રણેય પુરુષાર્થ માટેના દરેક કાર્યમાં હું તમારી ઈચ્છા પ્રમાણે વર્તીશ. અગ્નિ અને સર્વની સાક્ષીએ હવે તમે મારા પતિ બન્યા છો અને હું મારું શરીર તમને અર્પણ કરું છું એમ કન્યા છેલ્લું અને સાતમું ડગલું માંડતાં બોલે છે.
[1] ત્વયો મેડખિલસૌભાગ્યં પુણ્યૈસ્ત્વં વિવિધૈ: કૃતૈ: |
દેવૈ: સંપાદિતો મહ્યં વધૂરાદ્યે પદેડબ્રવીત્ ||
મારાં અનેક પુણ્યોના પ્રભાવથી મને તમારું સૌભાગ્ય મળ્યું છે. દેવોએ આજે આપને મારા પતિ બનાવ્યા છે ત્યારે મારું સર્વ પ્રકારનું કલ્યાણ તમારાથી જ છે એમ બોલી કન્યા સપ્તપદીનું પહેલું પગલું ભરે છે.
[2] કુટુંબં પાલયિષ્યામિ હ્યાવૃદ્ધબાલકાદિકમ્ |
યથાલબ્ધેન સંતુષ્ટા બ્રૂતે કન્યા દ્વિતીયકે ||
કુટુંબના આબાલવૃદ્ધનું હું પાલનપોષણ કરીશ, સંભાળ રાખીશ અને તમે જે કંઈ ધન પ્રાપ્ત કરશો એમાં સંતુષ્ટ રહીશ એમ બીજું ડગલું માંડતાં કન્યા બોલે છે.
[3] મિષ્ટાન્નવ્યંજનાદિની કાલે સંપાદયે તવ |
આજ્ઞાસંપાદિની નિત્યં તૃતીયે સાડબ્રવીદ્વરમ્ ||
તમને અને તમારા કુટુંબને દરરોજ સમયસર શ્રેષ્ઠ ભોજન જમાડીશ અને હંમેશાં તમારી આજ્ઞાનું પાલન કરીશ.
[4] શુચિ:શૃંગારભૂષાડહં વાડમન:કાયકર્મભિ: |
ક્રીડિષ્યામિ ત્વયા સાર્ધતુરીયે સાડબ્રવીદિદમ્ ||
સ્વામી, હું હંમેશાં શુચિ એટલે પવિત્ર રહી સૌભાગ્યના શણગારને ધારણ કરી, મનથી, વચનથી અને સત્કર્મથી તમને પ્રસન્ન કરીશ અને આપનું શુભચિંતન કરીશ.
[5] દુ:ખે ધીરા સુખે હૃષ્ટા સુખદુ:ખવિભાગિની |
નાહં પરતરં ગચ્છે પંચમે સાડબ્રવીત્પતિમ્ ||
તમારા દુ:ખના સમયમાં, આપત્તિના સમયમાં હું ધીરજ ધરીશ અને સુખમાં પ્રસન્ન રહીશ. તમારાં સુખ અને દુ:ખમાં હું ભાગીદાર બનીશ. પરપુરુષની કદાપિ ઈચ્છા કરીશ નહીં.
[6] સુખેન સર્વકર્માણિ કરિષ્યામિ ગૃહે તવ |
સર્વા શ્વશુરયોશ્ચાપિ બન્ધૂનાં સત્કૃતં તથા ||
યત્ર ત્વં વા હ્યહં તત્ર નાહં વંચે પ્રિયં કવચિત્ |
નાહં પ્રિયેણ વચ્યાડસ્મિ કન્યા ષષ્ઠે પદેડબ્રવીત્ ||
હું ઘરનાં સર્વ કાર્ય સારી રીતે અને સુખેથી કરીશ. તમારાં માતાપિતા અને ભાઈઓ સહિતના સઘળા શ્વશુરપક્ષના લોકોને સત્કારીશ. તમે જ્યાં જશો ત્યાં હું તમારી સાથે આવીશ, તમારાથી કદીય દૂર નહીં રહું. એટલું જ નહીં, કદી તમને છેતરીશ નહીં. એ જ રીતે તમે પણ મને કદી છેતરશો નહીં.
[7] હોમયજ્ઞાદિકાર્યેષુ ભવામિ ચ સહાયકૃત |
ધર્મર્થકામકાર્યેષુ મનોવૃત્તાનુસારિણી ॥
સર્વે ચ સાક્ષિણસ્ત્વં મે પતિભૂતોડસિ સાંપ્રતમ્ |
દેહો મયાડર્પિતસ્તુભ્યં સપ્તમે સાડબ્રવીદ્વરમ્ ||
હોમ અને યજ્ઞાદિ ધર્મકાર્યોમાં હું તમને મદદરૂપ બનીશ. ધર્મ, અર્થ અને કામ એ ત્રણેય પુરુષાર્થ માટેના દરેક કાર્યમાં હું તમારી ઈચ્છા પ્રમાણે વર્તીશ. અગ્નિ અને સર્વની સાક્ષીએ હવે તમે મારા પતિ બન્યા છો અને હું મારું શરીર તમને અર્પણ કરું છું એમ કન્યા છેલ્લું અને સાતમું ડગલું માંડતાં બોલે છે.
Posts
