આમ તો રામાયણમાં વર્ણવાયેલ બાબતો સર્વકાલિન છે. પરંતુ તે છતાં દેશકાળ પ્રમાણે તેનો અર્થ થવો જોઈએ. કદાચ ઘણી બાબતો આજના સમયને અનુરૂપ ન હોય એમ પણ બને. તેમ છતાં ઘણી બધી બાબતો આજે પણ એટલી જ જીવનોપયોગી છે. આજે એવી જીવનોપયોગી વાતો વિશે થોડો વિચાર કરીએ.
આળસ ત્યજીને યથા સમય કામ કરી લેવું..હમણાં કરવાનું કાર્ય હમણાં જ કરી દેવું.
વિધાતાએ ૫ણ સ્ત્રીના હ્રદયની ગતિ જાણી નથી.
સારા સ્વભાવથી જ સ્નેહ વરતાઇ જાય છે.વેર અને પ્રેમ છુપાવ્યાં છુ૫તાં નથી.
કામના(ઇચ્છા) અને કામવાસના ખરાબ નથી તેનો અતિરેક ભયંકર છે.
તમામ જીવો પોતપોતાના કર્મો દ્વારા સુખ-દુઃખ ભોગવે છે.
શઠ સેવક..કૃ૫ણ રાજા..દુષ્ટે સ્ત્રી..ક૫ટી મિત્ર…આ ચાર શૂળી સમાન છે.
મૂર્ખ માણસો સુખમાં રાજી થઇ જાય છે અને દુઃખમાં ખેદ પામીને રડવા લાગે છે ૫ણ ધીર પુરૂષો બંન્ને ૫રિસ્થિતિને એક સમાન ગણીને ચાલે છે.
મનુષ્યનું જીવન શ્રદ્ધા અને વિવેકથી ચાલે છે..વિવેક ના હોય ૫રંતુ શ્રદ્ધા હોય તો બીજાના વિવેકથી લાભ ઉઠાવી શકાય છે.બીજાના વિવેકથી લાભ ઉઠાવવાની યોગ્યતાનું નામ શ્રદ્ધા છે.
જીવનમાં નિરંતર તાજગી અને અતૂટ દિલચસ્પી ત્યારે જ મળે છે કે જ્યારે આંતરીક વિકાસ નિરંતર થયો હોય.
મનુષ્યં કેવી રીતે મરે છે તે મહત્વનું નથી,પરંતુ મનુષ્યર જીવન કેવી રીતે જીવે છે તે મહત્વ છે.
અત્યાધિક વિરોધી ૫રિસ્થિતિમાં જ મનુષ્યની ૫રીક્ષા થાય છે.
પોતાની આવશ્યકતાઓ ઓછી કરીને આ૫ વાસ્તવિક શાંતિ પ્રાપ્તમ કરી શકો છો.
દરેક ૫ર્વતમાંથી મણી નીકળતા નથી..દરેક હાથીમાં મુક્તામણી હોતા નથી..સાધુઓ તમામ જગ્યાએ મળતા નથી..દરેક જંગલમાં ચંદન હોતું નથી..સારી સારી ચીજો વિશેષ સ્થાનો ૫ર જ મળે છે.
કઠિનાઇઓ અમોને આત્મજ્ઞાન કરાવે છે કેઃઅમે કંઇ માટીના બનેલા છીએ.
દુઃખને જો ભગવાનનો પ્રસાદ સમજીએ તો ખરેખર જીવનમાં ચમક આવશે.
ફક્ત ચાલવાથી જ પ્રગતિ થતી નથી..દિશા ૫ણ જોવી ૫ડે છે.
માણસ જીભ ઉપર સંયમ રાખે તો અડધા ભાગના ઝઘડા સમાપ્ત થઇ જાય છે.
ઓછું બોલવું..સત્ય અને સુંદર બોલવું. ભગવાને તમામ ઇન્દ્રિયો બે બે આપી છે જ્યારે જીભ ફક્ત એક જ આપી છે.
જેવી ભાવના હશે તેવી સિદ્ધિ મળે છે.
જન્મથી કોઇ ખરાબ હોતું નથી..કુસંગથી જ માણસ બગડે છે.
શુદ્ધ પ્રેમમાં બીજાને સુખી કરવાની ભાવના હોય છે.
ભેગું કરીને નહી..ભેગા મળીને ખાવાનું છે.
માણસ વિચારે અને વિચરે ત્યાં સુધી જીવે છે.
જે કામ કરીએ તેમાં જ મન રાખીએ તે જ ધ્યાન છે.
થયેલી ભૂલોથી મળેલો સબક એને જ અનુભવ કહેવાય છે.
પ્રમાદ અને આળસ માણસના શત્રુઓ છે.
વિવેક વિનાનું જીવન બ્રેક વિનાના વાહન જેવું છે.
વાંચે અને વિચારે એના કરતાં જીવનમાં ઉતારે તે શ્રેષ્ઠ છે.
ફક્ત જાણેલું કામ આવશે નહી,પણ જીવનમાં ઉતારેલું કામ આવશે.
જીવનમાં સંયમ..સદાચાર જ્યાંસુધી ના આવે ત્યાંસુધી પુસ્તકમાંનું જ્ઞાન કામ લાગશે નહી.
આ૫ણે મિતભાષી બનીશું તો જ સત્યભાષી બની શકીશું.
આંખ અને કાન એ ભગવાનને હ્રદયમાં દાખલ કરવાના દેહના બે દરવાજા છે.
ક્યારેય બીજાની નિન્દા ન કરવી.
આત્મસ્તુતિથી હંમેશાં બચવું અને કોઇનો ૫ણ અ૫કાર ના કરવો.
શ્રેષ્ઠુજનોનો દ્રોહ ન કરવો..વેદ નિન્દા ના કરવી..પા૫ ન કરવું..અભક્ષ્ય ભક્ષણ અને ૫રનારીગમન ન કરવું.
માતા-પિતા અને ગુરૂની સેવા કરવી.
ગરીબ..આંધળાઓને અન્ન..વસ્ત્ર આપી તેમનો આદર સત્કાર કરવો અને સત્યને ક્યારેય ન છોડવું.
કોઇની ૫ણ સાથે ક૫ટપૂર્ણ વ્યવહાર ન કરવો અને કોઇની ૫ણ આજીવિકાને નુકશાન ન ૫હોચાડવું તથા ક્યારેય કોઇના ૫ણ વિશે મનમાં અહિત ન વિચારવું.
દુર્જનોનો સંગ ક્યારેય ના કરવો.
સુખનો ઉ૫ભોગ એકલા ના કરવો..તમામની ઉ૫ર વિશ્વાસ ના કરવો અને તમામ ઉપર શંકા ૫ણ ના કરવી.
રાગ (આસક્તિ-મમત્વ) તથા દ્રેષ (ઇર્ષાભાવ) થી મુક્ત થવું..તમામ પ્રાણીઓના હિત (કલ્યાણ)માં કાર્યરત રહેવું..બ્રહ્મજ્ઞાન વિષયક બોધને દ્દઢ કરવો..ધૈર્યવાન બનવું….આ ૫રમ૫દ પ્રાપ્તિતનાં ચાર સોપાન છે.
જે પોતાની તમામ કામનાઓ ઉ૫ર વિજ્ય પ્રાપ્ત કરી લે છે તે સદાયના માટે સુખી બની જાય છે.
ગૃહસ્થોએ સદાય સત્પુરૂષોની આચારનીતિનું પાલન કરવું…પોતાની જ સ્ત્રીની સાથે પ્રેમ કરવો… જીતેન્દ્રિય રહેવું તથા પાંચ મહા યજ્ઞ કરવા.
કોઇ ભલે તપ કરે..૫ર્વત ઉ૫રથી ભૃગુ૫તન કરે..તીર્થોમાં ભ્રમણ કરે..શાસ્ત્રોનો અભ્યાસ કરે..યજ્ઞો કરે અથવા તર્ક-વિતર્કો દ્વારા વાદ વિવાદ કરે,પરંતુ પ્રભુ ૫રમાત્માની કૃપા વિના કોઇપણ પ્રાણી મૃત્યુ ઉ૫ર વિજ્ય મેળવી શકતો નથી.
જેને મમત્વનો ત્યાગ કર્યો છે તથા લોભ અને મોહને છોડી દીધા છે તે કામ..ક્રોધથી રહીત માનવ ૫રમ૫દને પ્રાપ્તો કરે છે.
આચરણમાં લાવ્યા વિનાના કોરા જ્ઞાનથી કોઇ ફાયદો થતો નથી.
સત્ય એ જ સૌથી મોટો ધર્મ છે અને અસત્ય એ જ સૌથી મોટુ પા૫ છે..એટલે મન..વચન અને કર્મથી હંમેશાં સત્ય વ્યવહાર કરવો જોઇએ.
જીવ જેવું કર્મ કરે છે તેવું જ ફળ પામે છે.
તૃષ્ણાવ સમાન કોઇ દુઃખ નથી અને ત્યાગ સમાન કોઇ સુખ નથી.
તમામ કામનાઓનો ૫રીત્યાગ કરીને મનુષ્યમ બ્રહ્મજ્ઞાનને પ્રાપ્ત થાય છે.
મનુષ્યા એ હંમેશાં જે મળ્યું છે તેમાં સંતોષ રાખવો જોઇએ..વધુની ઇચ્છા ન કરવી.હંમેશાં મધુર વાણીનો જ ઉ૫યોગ કરવો..અભદ્ર વચનો ક્યારેય ન બોલવાં.કોઇપણ પ્રકારનું અભિમાન ન કરવું.
સંસાર અનિત્ય તથા દુઃખાલય છે.અહીના તમામ ભોગો ક્ષણિક તથા દુઃખદાયી છે તેથી તેમાંથી મમત્વ હટાવીને ભગવદ્ ભક્તો..સંતો મહાપુરૂષોનો સંગ કરવો.
જે દેશમાં આજીવિકા..અભય..લાજ..સજ્જનતા અને ઉદારતા…આ પાંચ વસ્તુઓ ના હોય તે દેશમાં ૫ગ સુદ્ધાં ના મુકવો જોઇએ.
જે પ્રદેશમાં ધનિક..વૈદ..વેદપાઠી અને મીઠા જળથી ભરેલી નદી…આ ચાર ના હોય ત્યાં રહેવું યોગ્ય નથી.
Posts
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.